Χολαργός | Κοζάνη | Χαϊδάρι

Ανευρύσματα Αρτηριών

Διάγνωση + αντιμετώπιση

Από τον
Dr. Παναγιώτη Γ. Θεοδωρίδη, MD, MSc

Ο αγγειοχειρουργός ασχολείται με τα ανευρύσματα που αφορούν όλες τις αρτηρίες του οργανισμού εκτός από τα ανευρύσματα του εγκεφάλου και της καρδιάς. Από αυτά κατά σειρά συχνότητας είναι πιο συνηθισμένα τα ανευρύσματα της αορτής και κυρίως τα ανευρύσματα που βρίσκονται στην κοιλιακή μοίρα της αορτής.

Τι είναι το ανεύρυσμα;

Με τον όρο ανεύρυσμα σε μια αρτηρία εννοούμε τη διάταση του αγγείου πάνω από 1 ½ με 2 φορές από το φυσικό του μέγεθος.

Aνευρύσματα μπορούν να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε αγγείο του οργανισμού, με συχνότερα τα ανευρύσματα των αρτηριών.

Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής

Η κοιλιακή αορτή είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αρτηρία του ανθρώπινου σώματος μετά τη θωρακική αορτή και μεταφέρει το αίμα από τη καρδιά στο υπόλοιπο σώμα.

Η φυσιολογική της διάμετρος είναι 1,5 – 2 εκατοστά, φθάνει μέχρι το ύψος του 4ου και 5ου οσφυϊκού σπονδύλου και από εκείνο το σημείο διαιρείται στις δύο λαγόνιες αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στο δεξί και το αριστερό πόδι. Με τον όρο ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής εννοούμε τη διάταση του αγγείου πάνω από 3 – 3,5 εκατοστά και το οποίο χειρουργείται όταν το μέγεθος φτάσει ή ξεπεράσει τα 5 – 5,5 εκατοστά αναλόγως το φύλο του ασθενούς και τη μορφή του ανευρύσματος.

Κάποια ανευρύσματα λόγω της μορφολογίας του είναι πιο επικίνδυνα για ρήξη και για αυτό το λόγο χειρουργούνται και σε μικρότερο μέγεθος.

Συμπτώματα

Συνήθως το ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής είναι ασυμπτωματικό και ανακαλύπτεται τυχαία σε διαγνωστικούς ελέγχους για άλλες αιτίες όπως υπέρηχος και αξονική κοιλίας. Συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν και τα οποία μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη ανευρύσματος είναι:

Παράγοντες κινδύνου

Γενικώς η αιτιολογία του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής παραμένει άγνωστη όμως ενοχοποιούνται οι εξής παράγοντες κινδύνου:

Επιπλοκές

Η σημαντικότερη επιπλοκή του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής είναι η ρήξη. Το ποσοστό των ασθενών που επιβιώνουν όταν το ανεύρυσμα κοιλιάς υποστεί ρήξη, κυμαίνεται από 10% μέχρι 50%. Ανευρύσματα μεγαλύτερα των 7 εκατοστών έχουν κίνδυνο ρήξης 30% το έτος και θεωρούνται επείγοντα.

Θεραπεία

Ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής με παρουσία έλκους στην αορτή (Βέλος)

Η σύγχρονη θεραπεία των ανευρυσμάτων της κοιλιακής είναι η ενδαγγειακή αποκατάσταση με χρήση στεντ. Τα στεντ αυτά είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να ταιριάζουν στην ανατομία της αορτής και να έχουν μακρά διάρκεια χωρίς να προκαλούν κάποιου είδους αντίδραση από τον οργανισμό.

Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής

Η θωρακική αορτή είναι το μεγαλύτερο αγγείο του οργανισμού το οποίο ξεκινάει από την καρδιά και καταλήγει στην κοιλιακή αορτή. Χωρίζεται στην ανιούσα αορτή, το αορτικό τόξο και την κατιούσα αορτή.

Ένδειξη αντιμετώπισης έχουν τα ανευρύσματα του αορτικού τόξου και της κατιούσας αορτής όταν είναι 5,5 – 6 εκατοστά.

Τα ανευρύσματα της ανιούσας αορτής αντιμετωπίζονται συνήθως ανοικτά από καρδιοχειρουργό. Τα ανευρύσματα του αορτικού τόξου είναι σύνθετα και συνήθως αντιμετωπίζονται ανοικτά.

Στη σύγχρονη ενδαγγειακή εποχή υπάρχουν νέες μέθοδοι για την ενδαγγειακή αποκατάσταση των ανευρυσμάτων του αορτικού τόξου με σύνθετα μοσχεύματα όπως και στην κατιούσα – θωρακική αορτή.

Ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος κατιούσας αορτής με χρήση στεντ

Θωρακοκοιλιακά ανευρύσματα

Μια ιδιαίτερη κατηγορία ανευρυσμάτων είναι τα Θωρακοκοιλιακά ανευρύσματα.

Αυτά είναι τα ανευρύσματα που ξεκινούν πάνω από τις νεφρικές αρτηρίες και περιλαμβάνουν συνήθως και τα αγγεία που δίνουν αιμάτωση στα όργανα της κοιλιάς (σπλαχνικά αγγεία).

Για την αντιμετώπιση αυτών των ανευρυσμάτων υπάρχουν ειδικά μοσχεύματα τα οποία περιλαμβάνουν εγκοπές μέσω των οποίων γίνεται είσοδος στα σπλαχνικά αγγεία και στερεώνεται το μόσχευμα της αορτής (Θυριδωτά μοσχεύματα και μοσχεύματα με κλάδους).

Χρήση μοσχεύματος με κλάδους για την αντιμετώπιση Θωρακοκοιλιακού ανευρύσματος

Ανεύρυσμα Ιγνυακής αρτηρίας

Το ανεύρυσμα ιγνυακής αρτηρίας όπως και τα άλλα ανευρύσματα είναι η διάταση της ιγνυακής αρτηρίας η οποία βρίσκεται ακριβώς πίσω από το γόνατο, περισσότερο από το 50% της φυσιολογικής διαμέτρου.

Το ανεύρυσμα ιγνυακής αρτηρίας το συναντάμε πιο συχνά στους άντρες και κατά 50% είναι αμφοτερόπλευρο ενώ συνυπάρχουν συχνά με ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής.

Σε κάθε ασθενή με ανεύρυσμα στην κοιλιακή αορτή πρέπει να γίνεται έλεγχος και για ύπαρξη ανευρύσματος στην ιγνυακή αρτηρία.

Παράγοντες | Αίτια εμφάνισης του συνδρόμου

Συμπτώματα

Γενικά το ανεύρυσμα ιγνυακής αορτής δεν δίνει συμπτώματα στο 38% των ασθενών. Στο υπόλοιπο ποσοστό συνήθως παρουσιάζονται κάποιες επιπλοκές όπως είναι η θρόμβωση και κατά συνέπεια η ισχαιμία του κάτω άκρου.

Η ισχαιμία μπορεί να εμφανιστεί με δύο μορφές, την οξεία και τη χρόνια. Η οξεία θρόμβωση του ανευρύσματος της ιγνυακής αρτηρίας είναι μια επικίνδυνη κατάσταση που συνδέεται με υψηλά ποσοστά ακρωτηριασμού. Για το λόγο αυτό όταν γίνεται διάγνωση του ανευρύσματος της ιγνυακής αρτηρίας πάνω από 1,5 – 2 εκατοστά η θεραπεία είναι χειρουργική και πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατό.

Διάγνωση

Το ανεύρυσμα της ιγνυακής αρτηρίας μπορεί να διαγνωστεί με ένα απλό Triplex αρτηριών κάτω άκρων. Η περαιτέρω διερεύνηση των ανευρυσμάτων γίνεται με χρήση αξονικής αγγειογραφίας η οποία μας δίνει πληροφορίες για το μέγεθος και την ανατομία του ανευρύσματος.

Θεραπεία

Η θεραπεία των ανευρυσμάτων είναι κυρίως χειρουργική. Η κλασική χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται είτε με δημιουργία μηρο-ιγνυακής παράκαμψης είτε με μικρή παράκαμψη με είσοδο στην ιγνυακή χώρα από την οπίσθια επιφάνεια του γόνατος (οπίσθια προσπέλαση). Σε επιλεγμένο αριθμό περιπτώσεων μπορεί να γίνει και θεραπεία του ανευρύσματος με χρήση στεντ, ιδιαιτέρως σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας και υψηλότερου χειρουργικού κινδύνου.

Ανευρύσματα μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε αρτηρία του άνω ή κάτω άκρου ή σε ανευρύσματα των αγγείων που αρματώνουν τα όργανα της κοιλιάς (σπλαχνικά) ανευρύσματα. Ο γενικός κανόνας είναι ότι ανευρύσματα μεγαλύτερα από 2 εκατοστά πρέπει να χειρουργούνται και η αντιμετώπισή τους είναι κυρίως ενδαγγειακή. 

Πλεονεκτήματα ενδαγγειακής αντιμετώπισης ανευρυσμάτων:

Η ενημέρωση μέσω της ιστοσελίδας δεν μπορεί φυσικά να υποκαταστήσει τη διάγνωση και δεν παρέχει πληροφορίες προς διάγνωση κατ΄οίκον. Οι ασθενείς θα πρέπει να αξιολογούν τις πληροφορίες και να απευθύνονται άμεσα σε ιατρό εάν χρειάζεται.